Yüzeysel Havalandırıcı Çeşitleri

Atıksu havalandırma tesislerinde yoğun olarak kullanılan havalandırma ekipmanları, karşımıza çok çeşitli model ve alternatiflerle çıkar. Mekanik havalandırıcılar montaj -çalışma şekillerine ve çalışma eksenlerine  göre tasnif edilebilir. Her bir havalandırıcı tipine ve tipik oksijen transfer verimlerine kısaca bir göz atalım.

Yatay Milli Havalandırıcılar: Bu tip havalandırıcılar oldukça eski tasarımlar olup kullanımları ülkemizde hemen hemen kalmamıştır. Dalgıç veya yüzeysel havalandırıcı olarak iki genel tasarımda imal edilebilirler. Yüzeysel tasarımda su yüzeyinde bulunan bir silindire monte edilmiş fırçalar, silindirin bir elektrik motoru vasıtasıyla döndürülmesiyle suyu sıçratarak hava ile temas etmesini sağlar, fırça tipi havalandırıcı olarak bilinirler ve oksijen transfer verimleri 0.5 ile 1.1 kgO2/kW saat arasında değişir. Dalgıç tipi kullanılan yatay eksende çalışan havalandırıcılarda ise bir silindire monte edilmiş diskler var ve su yüzeyinin belli bir miktar altında kalacak şekilde çalışırlar. Benzer şekilde silindirin bir elektrik motoru vasıtası ile döndürülmesi suretiyle diskler arasında sıkışan havanın suya aktarılması suretiyle çalışırlar ve Disk tipi mekanik havalandırıcı olarak bilinen bu havalandırıcıların tipik oksijen transfer verimleri 0.5 ile 1.1 kg O2/kW saat’tir.

Düşey Milli Havalandırıcılar: Bu tip havalandırıcılar devir sayısına göre, kullanılan çark tipine ve montaj şekline göre tasnif edilebilir. Pek çok model ve çeşit olmakla beraber en yaygın kullanılan modeller.

• Düşük Hızlı Mekanik Havalandırıcılar: Ülkemizde çok yaygın olarak kullanılan bu tip havalandırıcıların, bir redüktör vasıtasıyla tahrik edilen santrifüj bir çarkı vardır ve genelde 30-100 devir aralığında bu çarkın dönmesi suretiyle havalandırma yaparlar. Dubalı veya sabit olarak monte edilebilen bu havalandırıcıların tipik oksijen transfer verimleri  0.7 ile 1.5 kg O2/kW saat arasında değişir. Havalandırıcı güçleri 5.5 kW ile 132 kW arasında olabilir.
• Yüksek Hızlı Fuchs Tipi Mekanik Havalandırıcılar: Ülkemizde yaygın olarak kullanılan bu tip havalandırıcılar yarı eksenel bir çarka sabittir ve direk olarak elektrik motorundan tahrik edilerek milleri belli bir açı ile havalandırma havuzuna girer. Sabit ve yüzer tipleri vardır ve tipik oksijen transfer verimleri 0.6 ile 0.9 kgO2/kW saat arasındadır. 1.1 kW ile 30 kW arasında motor güçlerine sahiptirler.

• Yüksek Hızlı Eksenel Çarklı mekanik havalandırıcılar: Direk olarak elektrik motoru ile tahrik edilen bir eksenel çarka sahip olan bu tip havalandırıclar yüzer veya sabit olarak kullanılabilirler. Oksijen transfer verimleri 0.7 ile 1.2  kgO2/kW saat arasında değişir. 110 kW’a kadar değişik güçte elektrik motoru ile tahrik edilebilirler.

• Yüksek Hızlı Turbo Havalandırıcılar: Turbo mekanik havalandırıcı, yüksek hızlı motora direk akuple havalandırıcılar olmakla beraber, çark tipleri nedeniyle diğer modellerden ayrılırlar. Patentli vida şeklinde bir çarka sahip olan bu havalandırıcılar 1.2- 2.0 kgO2/kW saat arasında oksijen transfer verimine sahiptir. Şu anda üretilen en yüksek verimli havalandırıcılar olan Turbo havalandırıcılar 1.1 kW ile 200 kW arasında motorlarla donatılabilirler.

• Yüksek Hızlı Dalgıç Havalandırıcılar: Eksenel bir çarka sahip olan bu tip havalandırıcılar dalgıç bir motora direk olarak akuple edilerek yüksek hızda kullanılırlar. Hava emişi atmosferik  olarak yapılabileceği gibi bir blower vasıtası ile de takviye edilebilir. Tipik oksijen transfer verimleri  1.1- 1.5 kgO2/kW saat arasındadır.